Mộng du liên quan đến việc thức dậy và đi lại trong trạng thái ngủ. Nếu bất kỳ ai trong gia đình bạn bị mộng du, điều quan trọng là bảo vệ họ khỏi những tổn thương tiềm ẩn.
Trong cuộc trò chuyện bình thường, thuật ngữ mộng du có thể được sử dụng theo nghĩa bóng như một cách mô tả trạng thái thiếu năng lượng hoặc sự tập trung. Nhưng đối với một số trẻ em và người lớn, mộng du thực sự có thể gây ra những hậu quả đáng kể.
Bệnh mộng du là rối loạn hành vi bắt nguồn từ giấc ngủ sâu và thực hiện một loạt các hành vi phức tạp như đi bộ trong khi chủ yếu vẫn đang ngủ. Nó phổ biến hơn ở trẻ em và tỷ lệ mắc cao hơn ở người có tiền sử gia đình mắc bệnh này, bị thiếu ngủ hoặc dễ thức giấc nhiều lần vào ban đêm.
Tai nạn trong những trường hợp này hoàn toàn có thể gây ra thương tích. Thêm vào đó, mộng du còn khiến giấc ngủ trở nên tồi tệ và gây buồn ngủ vào ban ngày. Liệu pháp điều trị tích cực không cần thiết đối với nhiều người, nhưng khi các đợt mộng du diễn ra thường xuyên hoặc dữ dội hơn, một số lựa chọn điều trị sẽ đem lại nhiều lợi ích.
Mộng du là một loại rối loạn giấc ngủ được gọi là chứng mất ngủ. Mất ngủ giả là hành vi bất thường diễn ra khi ngủ. Trên thực tế, chứng mất ngủ nằm ở ranh giới giữa giấc ngủ và sự tỉnh táo, đó là lý do hành động xảy ra trong các đợt mất ngủ giả là bất thường.
Chứng mất ngủ được phân loại dựa trên một phần của chu kỳ giấc ngủ mà chúng xảy ra. Mộng du xảy ra trong giấc ngủ không chuyển động nhanh (NREM) hay giấc ngủ sâu, thường là ở giai đoạn III của chu kỳ giấc ngủ. Cùng với các chứng mất ngủ khác như nói mớ, lẫn lộn kích thích và kinh hoàng khi ngủ, mộng du được phân loại là rối loạn kích thích NREM.
Các triệu chứng của mộng du liên quan đến một loạt hành động từ đơn giản đến phức tạp mà một người thực hiện trong khi vẫn đang ngủ. Trong mỗi lần mộng du, một người có thể mở mắt to, đờ đẫn với vẻ mặt vô hồn. Họ thường ít phản ứng hoặc không mạch lạc trong bài phát biểu.
Một điều quan trọng cần nhận ra là bất chấp tên gọi, mộng du không chỉ giới hạn ở việc đi bộ. Các loại hành động khác đều có thể xảy ra và vẫn thuộc danh sách các triệu chứng của mộng du. Ví dụ, các hoạt động thường ngày như chạy, mặc quần áo, di chuyển đồ đạc, tham gia vào hành vi tình dục (chứng mất ngủ) hoặc đi tiểu ở những nơi không thích hợp. Ít thường xuyên hơn, các hành vi bạo lực hoặc phức tạp có thể xảy ra bao gồm cả việc cố gắng lái xe ô tô.
Các đợt mộng du có thể kéo dài vài giây đến nửa giờ. Hầu hết chúng kết thúc trong vòng chưa đầy 10 phút. Sau đó, người bệnh sẽ trở lại giường và tự ngủ tiếp, hoặc thức dậy trong tình trạng bối rối khi vẫn chưa ra khỏi giường.
Triệu chứng chính của chứng mộng du và các chứng mất ngủ NREM khác là người đó hầu như không bao giờ nhớ được tình trạng khi họ thức dậy. Vì vậy, họ thường biết về chứng mộng du của mình từ một thành viên trong gia đình hoặc bạn cùng nhà.
Một dấu hiệu phổ biến khác của chứng mất ngủ NREM là chúng thường xảy ra trong 1/3 hoặc nửa đêm đầu tiên khi một người có xu hướng dành nhiều thời gian hơn cho giai đoạn ngủ sâu NREM.
Mộng du xảy ra thường xuyên ở trẻ em hơn người lớn. Một nghiên cứu dài hạn cho thấy 29% trẻ em từ khoảng 2-13 tuổi bị mộng du với tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở độ tuổi 10-13. Ở người lớn, tỷ lệ mắc bệnh ước tính lên đến 4%.
Việc bệnh nhân không nhớ các giai đoạn khiến quá trình xác định chính xác tần suất trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, các nghiên cứu đôi khi định nghĩa mộng du theo nhiều cách khác nhau.
Để cố gắng giải thích cho những khó khăn của phương pháp này, một phân tích tổng hợp đã xem xét 51 nghiên cứu riêng biệt về chứng mộng du. Họ kết luận rằng 5% trẻ em và 1.5% người lớn trải qua một giai đoạn trong 12 tháng qua.
Mộng du có thể gây ra những hậu quả sức khỏe nghiêm trọng. Chấn thương dễ dàng xảy ra khi một người vấp ngã hoặc va chạm với thứ gì đó trong lúc chạy, đi bộ. Việc xử lý sai các vật sắc nhọn hoặc cố gắng lái xe trong mỗi lần mộng du có thể đe dọa đến tính mạng. Hành vi bạo lực sẽ gây hại cho bệnh nhân và cả những người khác.
Các hành động trong cơn mộng du có thể khiến bạn bối rối. Ví dụ, một người có thể cảm thấy xấu hổ về hành vi tình dục lộ liễu, bộc phát hung hăng hoặc đi tiểu không đúng chỗ.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người mộng du có mức độ buồn ngủ ban ngày quá mức và các triệu chứng mất ngủ cao hơn. Người ta không biết liệu những vấn đề này phát sinh do rối loạn thực sự hay có một yếu tố cơ bản nào ảnh hưởng đến giấc ngủ khiến họ bị mộng du và buồn ngủ ban ngày.
Ngoài ra, mộng du có thể gây hậu quả cho bạn cùng giường, bạn cùng phòng và/hoặc bạn cùng nhà. Mỗi đợt mộng du đều khiến giấc ngủ bị gián đoạn và ảnh hưởng tiêu cực đến hành vi của bệnh nhân.
Các chuyên gia giấc ngủ tin rằng mộng du thường xảy ra khi một người đang trong giai đoạn ngủ sâu và bị đánh thức một phần theo cách kích hoạt các hoạt động thể chất trong khi não bộ hầu như vẫn ngủ.
Nhiều yếu tố dẫn đến khả năng thức tỉnh một phần này gồm:
Mộng du ở trẻ em có thể ngừng xảy ra khi lớn hơn hoặc tiếp tục khi trưởng thành. Mặc dù hầu hết trường hợp mộng du bắt đầu từ thời thơ ấu, nhưng một số lại bắt đầu ở độ tuổi trưởng thành.
Điều trị chứng mộng du phụ thuộc vào độ tuổi bệnh nhân, mức độ thường xuyên xảy ra và mức độ nguy hiểm hoặc gián đoạn của các giai đoạn. Đối với trẻ em và người lớn, tốt nhất là nên tìm tới bác sĩ, người có thể chỉ ra những nguyên nhân có khả năng nhất và lập kế hoạch điều trị phù hợp.
Trong nhiều trường hợp, mộng du không cần điều trị tích cực vì các đợt mộng du ít khi xảy ra và ít nguy hiểm cho người đang ngủ hoặc những người xung quanh họ. Các đợt thường giảm dần theo tuổi tác. Vì vậy đối với một số người, chứng mộng du có thể tự khỏi bằng bất kỳ liệu pháp cụ thể nào.
Khi cần thực hiện các bước để giải quyết chứng mộng du, các cách tiếp cận dưới đây có thể được đưa vào kế hoạch điều trị.
Nếu cần thiết, bạn có thể sử dụng chuông báo cửa hoặc chuông báo giường để báo động khi có người ra khỏi giường.
Nếu chứng mộng du của một người liên quan đến các chứng rối loạn tiềm ẩn như OSA hoặc RLS, thì việc điều trị rối loạn có thể giải quyết căn bệnh. Tương tự như vậy, nếu việc sử dụng thuốc an thần hay các loại thuốc khác góp phần gây ra chứng mộng du, bác sĩ có thể đề nghị thay đổi liều lượng hoặc chuyển sang một loại thuốc khác.
Dự đoán thức tỉnh
Đánh thức sớm là đánh thức ai đó dậy ngay trước khi cơn mộng du tiềm tàng có khả năng xảy ra.
Vì mộng du có liên quan đến giai đoạn ngủ cụ thể nên nó thường xảy ra vào cùng một thời điểm mỗi đêm. Việc đánh thức ai đó ngay trước giai đoạn này có thể ngăn họ tỉnh giấc một phần.
Mẹo đánh thức đó có hiệu quả trong việc giúp nhiều trẻ hết mộng du. Nó có thể hữu ích cho những người khác nhưng chưa được nghiên cứu cẩn thận ở người trưởng thành.
Cải thiện vệ sinh giấc ngủ
Vệ sinh giấc ngủ đề cập đến môi trường và thói quen liên quan đến giấc ngủ của một người. Các trường hợp vệ sinh giấc ngủ kém, chẳng hạn như lịch trình ngủ không nhất quán, uống cà phê hoặc rượu gần giờ đi ngủ có thể góp phần gây ra các vấn đề giấc ngủ và thiếu ngủ. Ngoài ra, điều quan trọng là sử dụng đệm phù hợp với nhu cầu của bạn, có tính đến tư thế ngủ và loại cơ thể.
Khi này, các phương pháp cải thiện vệ sinh giấc ngủ sẽ khuyến khích giấc ngủ ổn định và đáng tin cậy hơn, đồng thời giảm nguy cơ thiếu ngủ gây mộng du.
Trị liệu hành vi nhận thức
Trị liệu hành vi nhận thức (CBT) là một hình thức trị liệu nói chuyện chống lại những suy nghĩ và hành động tiêu cực. CBT cho chứng mất ngủ (CBT-I) đã được chứng minh hiệu quả trong việc cải thiện giấc ngủ, thường bằng cách điểu chỉnh lại suy nghĩ của một người nghĩ về giấc ngủ. CBT thích ứng đối với căng thẳng và lo lắng, và việc áp dụng cẩn thận CBT, bao gồm các kỹ thuật thư giãn, có giúp ngăn ngừa các cơn mộng du liên quan đến căng thẳng.
Thuốc
Khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, bác sĩ có thể cân nhắc dùng thuốc để ngừng mộng du như thuốc benzodiazepin và thuốc chống trầm cảm. Nghiên cứu ban đầu đã chỉ ra rằng melatonin có thể hữu ích trong việc điều trị chứng mộng du.
Bất kỳ loại thuốc nào, dù kê đơn hay không kê đơn, đều có những lợi ích và tiềm ẩn rủi ro. Khi này, bác sĩ là người có chuyên môn nhất để xác định xem loại thuốc đó có phù hợp có phù hợp với tình huống cụ thể của bất kỳ người nào hay không.
Hầu hết các chuyên gia khuyên rằng không nên đánh thức người đang mộng du bằng đánh thức bằng những tiếng chói tai. Do họ không nhận thức được tình hình của mình, sự thức tỉnh đột ngột có thể gây choáng váng, sự hãi, bối rối hoặc tức giận.
Nếu có thể, bạn nên cố gắng hướng dẫn nhẹ nhàng cho người mộng du để tránh xa những mối nguy hiểm tiềm ẩn và trở lại giường ngủ. Một giọng nói nhỏ nhẹ, êm dịu và nhiều nhất là một cái chạm nhẹ có thể hữu ích trong việc hướng dẫn họ.
Nếu bạn cần đánh thức một người đang mộng du, hãy cố gắng làm việc đó một cách nhẹ nhàng nhất và lưu ý rằng rất có thể họ sẽ bị mất phương hướng khi thức dậy.
Hy vọng thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn có được giấc ngủ chất lượng nhất. Để được tư vấn và đặt mua chăn ga gối đệm Sông Hồng, vui lòng liên hệ theo hotline hoặc địa chỉ cửa hàng songhonghanoi.vn gần nhất.
By Ngọc Nguyễn
Quang Đức
Tôi đã mua hàng tai Đệm Xanh, Nhân viên rất nhiệt tình, phong cách phục vụ chuyên nghiệp. Một địa chỉ tin cậy để khách hàng đặt niềm tin.
